| TECHNOKOMPLEKS | TECHNOKOMPLEKS [gr.-艂ac.], archeol. jednostka taksonomiczna u偶ywana przez niekt贸rych badaczy do oznaczenia grupy kultur archeol. podobnych do siebie pod wzgl臋dem wyst臋puj膮cych w nich form narz臋dzi krzemiennych oraz technik stosowanych do ich wytwarzania; technokompleks jest w pewnym sensie odpowiednikiem kr臋gu kulturowego.
Komentarze: Nowa encyklopedia powszechna PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA |
| Teodolit | [ang. < gr.], geod. instrument do pomiar贸w k膮t贸w poziomych i pionowych; sk艂ada si臋 z podstawy (spodarki), umo偶liwiaj膮cej ustawienie teodolitu w pionie, ko艂a poziomego, z艂o偶onego z limbusa (ko艂a z podzia艂k膮 k膮tow膮) i poruszaj膮cej si臋 wzgl臋dem niego alidady (ko艂a lub listwy, zaopatrzonych w kresk臋 wska藕nikow膮); do alidady jest przymocowana luneta, s艂u偶膮ca do dok艂adnego nastawienia teodolitu na cel, i ko艂o pionowe, sk艂adaj膮ce si臋 r贸wnie偶 z limbusa i alidady; ko艂a poziome i pionowe s膮 wyposa偶one w poziomice, s艂u偶膮ce do poziomowania przyrz膮du, a tak偶e w urz膮dzenia odczytowe (noniusze, mikroskopy lub mikrometry opt.); ko艂a te s膮 wzajemnie prostopad艂e i po艂膮czone z lunet膮 celownicz膮 w taki spos贸b, 偶e ka偶demu po艂o偶eniu lunety odpowiadaj膮 okre艣lone odczyty na obydwu ko艂ach (k膮t贸w poziomych na kole poziomym, k膮t贸w pionowych na pionowym). Teodolit sprz臋偶ony z kamer膮 fot. nazywa si臋 fototeodolitem; sprz臋偶enie jest wykonane w ten spos贸b, 偶e przy zerowym odczycie na limbusie oraz poziomym ustawieniu lunety osie optyczne teodolitu i kamery s膮 r贸wnol. i le偶膮 we wsp贸lnej p艂aszczy藕nie pionowej; fototeodolit s艂u偶y do wykonywania fotogram贸w dla fotogrametrii naziemnej; teodolit wyposa偶ony w dalmierz optyczny, umo偶liwiaj膮cy pomiar odleg艂o艣ci, nazywa si臋 tachymetrem. Obecnie stosuje si臋 te偶 teodolit: laserowe, w kt贸rych o艣 celow膮 zast臋puje wi膮zka widzialnego promieniowania laserowego, stosowane do automatycznych pomiar贸w geod.; noktowizyjne, wykorzystywane do pomiaru po艂o偶enia obiekt贸w emituj膮cych promienie podczerwone lub nimi o艣wietlanych; giroskopowe, zawieraj膮ce urz膮dzenia giroskopowe, stosowane do bezpo艣rednich pomiar贸w azymut贸w geograficznych.
Komentarze: Nowa encyklopedia powszechna PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA
|
| TORQUES | TORQUES [艂ac.], podkowiasty naszyjnik wykonywany g艂. z br膮zu lub z艂ota; pojawi艂 si臋 w Europie we wczesnej epoce br膮zu, szczeg贸lnie popularny u Celt贸w; w ikonografii i literaturze antycznej stereotypowy wyr贸偶nik celt. kultury materialnej.
Komentarze: Nowa encyklopedia powszechna PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA |
S艂owniczek 
