| PALEOANTROPOLOGIA | PALEOANTROPOLOGIA [gr.], dzia艂 antropologii zajmuj膮cy si臋 zr贸偶nicowaniem kopalnych form przedludzkich i ludzkich oraz ich filogenez膮; badania obejmuj膮 analiz臋 morfologiczno-por贸wnawcz膮 kopalnych szcz膮tk贸w, ich datowanie (m.in. metod膮 wska藕nik贸w izotopowych) oraz rekonstrukcj臋; paleoantropologia stanowi podstaw臋 bada艅 ewolucyjnego rozwoju cz艂owieka (antropogeneza
Komentarze: Nowa encyklopedia powszechna PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA |
| Piktowie | PIKTOWIE, nazwa nadana przez staro偶. Rzymian [艂ac. picti ‘malowani’] ludowi zamieszkuj膮cemu ziemie obecnej Szkocji; pochodzenie Pikt贸w i ich przynale偶no艣膰 etniczna i j臋zykowa s膮 sporne, zapewne nieindoeur.; wg innej koncepcji stanowili spo艂eczno艣膰 heterogeniczn膮, sk艂adaj膮c膮 si臋 z przedcelt. ludno艣ci nieindoeur. (zamieszkuj膮cej te偶 Irlandi臋 przed nap艂ywem Celt贸w) oraz ludno艣ci celt. (pokrewnej Brytom); za艂. pa艅stwo, w kt贸rym obowi膮zywa艂a matrylinearna zasada dziedziczenia w艂adzy; w V–VI w. schrystianizowani; jednocz膮c si臋 843 z kr贸lestwem osadnik贸w celt. z Irlandii (zw. Szkotami), dali pocz膮tek 艣redniow. i nowo偶. Szkocji; ulegli ca艂kowitej celtyzacji.
Komentarze: Nowa encyklopedia powszechna PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA |
| Poch贸wek | Poch贸wek to z艂o偶one do grobu szcz膮tki zmar艂ego oraz z艂o偶one wraz z nim wyposa偶enie. |
| Przeworska kultura | PRZEWORSKA KULTURA, dawniej przeworska grupa kultury wenedzkiej lub kultury grob贸w jamowych, zw. te偶 kultur膮 wandalsk膮, archeol. kultura rozwijaj膮ca si臋 od m艂odszego okresu przedrzym. do wczesnego okresu w臋dr贸wek lud贸w (prze艂. III i II w. p.n.e.–po艂. V w. n.e.) na terenach 艣rodk. i pd. Polski oraz pn. Ukrainy (g贸rny Bug i Dniestr); nazwa od cmentarzyska z okresu rzym. we wsi Ga膰 (ob. cz臋艣膰 Przeworska); p艂askie groby cia艂opalne jamowe i popielnicowe, rzadziej warstwowe lub szkieletowe (tzw. groby ksi膮偶臋ce — 艣rodk. 艢l膮sk, Kujawy), charakterystyczne wyposa偶enie grob贸w m臋skich w bro艅 偶elazn膮, cz臋sto niszczon膮, elita plemienna chowana w tzw. grobach ksi膮偶臋cych (艁臋g Piekarski, Zakrz贸w); osady otwarte (Jakuszowice), domy s艂upowe i p贸艂ziemianki; wydzielona produkcja rzemie艣lnicza — du偶e o艣r. produkcji 偶elaza w G. 艢wi臋tokrzyskich i na zach. Mazowszu, u schy艂ku III w. n.e. pocz膮tki wykonywania ceramiki na kole — tzw. ceramika siwa; kultura przeworska powsta艂a w wyniku oddzia艂ywa艅 late艅skich przy silnych wp艂ywach kultury jastorfskiej i Poiene艧ti-艁ukasz贸wka; na prze艂omie er dosta艂a si臋 w kr膮g oddzia艂ywa艅 cywilizacji rzym. — liczne importy; apogeum prze偶ywa艂a w II i III w.; na prze艂. II i III w. pod naciskiem Got贸w (wielbarska kultura) zanik艂a na terenach na wsch. od Wis艂y i ekspandowa艂a na pd. od Karpat; upadek kultury przeworskiej nast膮pi艂 w rezultacie w臋dr贸wek lud贸w, zapewne jej ludno艣膰 ostatecznie wycofa艂a si臋 pod naporem pojawiaj膮cych si臋 od pd.-wsch. S艂owian; 藕r贸d艂a pisane (Tacyt, Klaudiusz Ptolemeusz) pozwalaj膮 wi膮za膰 ludno艣膰 kultury przeworskiej ze Zwi膮zkiem Lugijskim, uznawanym za sojusz plemion germa艅skich
Komentarze: Nowa encyklopedia powszechna PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA |
S艂owniczek 
