Skarb z艂o偶ony m.in. z ponad tysi膮ca zachowanych w doskona艂ym stanie srebrnych monet z czas贸w W艂adys艂awa II Wygna艅ca i Boles艂awa K臋dzierzawego znale藕li w D膮browie G贸rniczej archeolodzy.
Odkryli je na terenie wykopalisk prowadzonych w hutniczej osadzie z XII wieku. „Ten skarb to prawdziwa sensacja! Tak wielu 艣wietnie zachowanych monet nie znaleziono w tym regionie od 30 lat” – cieszy si臋 dr Jacek Pierzak, archeolog z biura wojew贸dzkiego konserwatora zabytk贸w w Katowicach. Spoczywaj膮ce p艂ytko pod ziemi膮 uszkodzone glazurowane naczynie zawiera艂o 1068 srebrnych monet oraz prawie dwa kilogramy bry艂ek srebra i tzw. sieka艅c贸w, nazywanych tak偶e p艂acid艂ami. „Sieka艅cami", ci臋tymi w zale偶no艣ci od potrzeb, wydawano reszt臋 z wi臋kszych sum, gdy brakowa艂o monet o ma艂ych nomina艂ach. „Pierwotnie denar贸w w naczyniu na pewno by艂o wi臋cej. G贸rna cz臋艣膰 naczynia zosta艂a zniszczona przez p艂ug podczas orki. Ju偶 wcze艣niej na tym stanowisku archeolodzy znale藕li kilka monet, s膮dzili jednak, 偶e to przypadkowe znalezisko” – zaznacza Pierzak.
Na skarb znaleziony w czwartek 13 lipca w 艁o艣niu - dzielnicy D膮browy G贸rniczej – sk艂adaj膮 si臋 m.in. wszystkie znane cztery typy denar贸w wydawanych za czas贸w panowania W艂adys艂awa II Wygna艅ca (w latach od 1138 do 1146) oraz cztery z siedmiu typ贸w monet wydawanych za Boles艂awa K臋dzierzawego (od 1146 do 1173 roku).
„S膮 jeszcze dwie monety, kt贸re na razie trudno nam umiejscowi膰 w czasie. By膰 mo偶e to nieznane jeszcze typy. Skarbem musz膮 zaj膮膰 si臋 specjali艣ci numizmatycy” – wyja艣nia Pierzak. Jak zaznacza, warto艣膰 znaleziska podnosi fakt, 偶e zdecydowana wi臋kszo艣膰 monet jest w doskona艂ym stanie i tylko kilka z nich pokrytywa patyna.
Zdaniem archeologa, monety z tego okresu s膮 cennym 藕r贸d艂em ikonograficznym. Na odnalezionych denarach widniej膮 m.in. wizerunek cesarza Fryderyka I Barbarossy, relikwiarz, orze艂 poluj膮cy na zaj膮ca, a tak偶e wizerunki dw贸ch i trzech braci.
Znalezienie skarbu by艂o zaskoczeniem dla naukowc贸w, prowadz膮cych prace pod kierunkiem dr. Dariusza Rozmusa. Naczynie z monetami spoczywa艂o bowiem na terenie osady hutniczej, w kt贸rej produkowano o艂贸w i srebro na przemys艂ow膮 skal臋. Przed sze艣cioma laty odkryto tam pierwszy z kilku 艣wietnie zachowanych piec贸w hutniczych.
Prowadzone w 艁o艣niu od 2000 roku wykopaliska wykaza艂y, 偶e zag艂臋bie hutnicze istnia艂o w pobli偶u dzisiejszej Huty Katowice ju偶 w XI wieku. Wcze艣niej s膮dzono, 偶e ludno艣膰 zamieszkuj膮ca ten teren przerabia艂a wyst臋puj膮ce tam rudy srebra i o艂owiu dopiero w XII i XIII wieku.
Zanim odkryta zosta艂a osada w 艁o艣niu, archeolodzy ju偶 w latach trzydziestych XX wieku prowadzili prace w pobliskich Strzemieszycach. Cho膰 w grobach odkrytej tam nekropolii znale藕li kilkadziesi膮t wyrob贸w, ozd贸b ze srebra i o艂owiu, przez wiele lat s膮dzili, 偶e by艂y to przedmioty sprowadzone z zewn膮trz.
Pogl膮d ten zmieni艂o dopiero odkrycie w 艁o艣niu pieca hutniczego pochodz膮cego z XI wieku, o kt贸rego nowoczesno艣ci 艣wiadczy艂y m.in. gliniane dysze do wytwarzania sztucznego podmuchu powietrza. Dla archeolog贸w piec okaza艂 si臋 szczeg贸lnie cenny, poniewa偶 zachowa艂 si臋 w ca艂o艣ci, 艂膮cznie z blisko 100-kilogramowym o艂owianym wsadem. Umo偶liwi艂o to odtworzenie technologii, kt贸r膮 o艂贸w wytapiano.
„100 kg tego metalu to by艂 ogromny kapita艂. Nie wiadomo, dlaczego wytapiaj膮cy nie rozebra艂 pieca i nie wydoby艂 o艂owiu. Mo偶na tylko pu艣ci膰 wodze wyobra藕ni... Mo偶e nast膮pi艂 jaki艣 najazd albo kataklizm? Mo偶e z tego samego powodu kto艣 niedaleko w po艣piechu zakopa艂 naczynie ze srebrnymi monetami?” - zastanawia si臋 dr Pierzak.
PAP - Nauka w Polsce, Mateusz Babak
reo http://www.naukapolska.pap.pl {mos_sb_discuss:7} |