|
Gniezno czy Giecz - najstarszym grodem piastowskim? |
|
|
|
PAP - Nauka w Polsce
|
Najstarszym piastowskim grodem był Giecz, a nie Gniezno. A głównym budowniczym państwa Polan był nie Mieszko I, ale jego ojciec Siemomysł dowodzą najnowsze badania poznańskich archeologów - poinformowałą "Gazeta Wyborcza".
Kiedy powstały pierwsze grody piastowskie? "To sensacja. Historycy nie zdają sobie jeszcze w pełni sprawy ze znaczenia tych badań" - komentuje prof. Tomasz Jasiński, mediewista z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
"Odkrycia dużo zmieniają. Podręczniki się zdezaktualizowały" - podkreśla prof. Andrzej Buko, dyrektor Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie.
Ostatnimi laty naukowcy coraz częściej "odmładzają" państwo polskie, nawet o 100 lat. Przekonują ich do tego zaskakujące wyniki kilkunastoletnich prac prowadzonych na terenie wczesnośredniowiecznych grodów w centrum Wielkopolski - kolebce państwa polskiego. Z tzw. badań dendrochronologicznych wynika, że to gród w peryferyjnym dziś Gieczu (wieś między Poznaniem a Wrześnią), a nie w Gnieźnie był pierwszą siedzibą rodu Piastów - czytamy w gazecie.
Dendrochronologia polega na odczytywaniu z przekroju drzewa daty jego ścięcia. Prof. Marek Krąpiec z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie stworzył dla dębu z Wielkopolski specjalną skalę, która pozwala określić datę ścięcia drzewa nawet do 2 tys. lat wstecz. "Szerokość przyrostów drzewa jest zależna od klimatu. Sekwencje klimatyczne na przestrzeni lat są niepowtarzalne, ich zapis w postaci rocznych przyrostów to jak odcisk palca" - tłumaczy prof. Krąpiec.
Badania dendrochronologiczne nie pozostawiają wątpliwości: gród w Gieczu zbudowano w latach 60. IX wieku - gród w Gnieźnie (dzieciom w polskich szkołach znany m.in. z legendy o Lechu, Czechu i Rusie) postawiono dopiero około 940 roku. Historycy podkreślają jednocześnie, że już przed 940 r. Gniezno mogło odgrywać inną rolę - miejsca pogańskiego kultu.
Dzięki tym samym badaniom coraz więcej wiemy także o kształtowaniu się państwa pierwszych Piastów jeszcze przed przyjęciem chrztu. W latach 30. X w., gdy rządził nim Siemomysław, ojciec Mieszka I (choć do jego ojcostwa historycy nie mają stuprocentowej pewności), pod topór poszły ogromne połacie lasów w centralnej Wielkopolsce.
Z dębowych bali zbudowano wtedy najważniejsze grody formującego się państwa: Gniezno, Bnin i - być może - Poznań. Wiemy już także, że to Siemomysł, a nie Mieszko, jako pierwszy rozpoczął ekspansję terytorialną. Archeolodzy mają dowody na spalenie i zniszczenie przez Piastów całej sieci grodów plemiennych położonych między Obrą i Baryczą.
"Po dojściu do władzy Mieszko I przebudował grody założone przez ojca, m.in. ten na Ostrowie Lednickim. W latach 70. X wieku książe przyłączył też pas ziemi nadnoteckiej - wały grodu w Santoku datowane są właśnie na 970 r. - mówi dr Michał Kara z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. - W tej i kolejnej dekadzie mamy do czynienia z akcją scalania ziem państwa i budowania nowych grodów na terenie całej Wielkopolski". Syn Mieszka - Bolesław Chrobry przyłączył natomiast prowincje wcześniej zhołdowane: Śląsk, Kraków i Pomorze. SAW
PAP - Nauka w Polsce
tot/ kap/
http://www.naukapolska.pap.pl
{mos_sb_discuss:7}
|
