Jakie znaczenie mia艂y ryby w rozwoju handlu tysi膮c lat temu? Odpowied藕 na to pytanie pozwoli zrozumie膰 ekonomiczne i socjalne zmiany zachodz膮ce wtedy w P贸艂nocnej Europie.
Doc. dr hab. Daniel Makowiecki, archeozoolog z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk bierze udzia艂 w mi臋dzynarodowym projekcie badaj膮cym gospodark臋 rybn膮 w 艣redniowiecznej P贸艂nocnej Europie. „Projekt zak艂ada zbadanie szcz膮tk贸w dorsza i jest kontynuacj膮 wcze艣niejszych analiz szcz膮tk贸w 艣ledzi” – wyja艣nia docent. Jego zadaniem jest dostarczenie wyselekcjonowanego materia艂u kostnego oraz opisanie znaleziska wraz z kontekstem historycznym i gospodarczym. „B臋d臋 korzysta艂 ze szcz膮tk贸w, pochodz膮cych ze stanowisk archeologicznych, takich jak Ma艂a Nieszawka ko艂o Torunia, Gda艅sk i Ko艂obrzeg” – dodaje. Trzyletni projekt, finansowany przez fundacj臋 Leverhulme Trust i wspomagany przez HMAP (History of Marine Animal Populations – interdyscyplinarny program badaj膮cy zmiany w 艣rodowisku wodnym – PAP), jest koordynowany przez archeolog贸w z Uniwersytetu w York w Wielkiej Brytanii. Do bada艅 zach臋cili oni spor膮 grup臋 naukowc贸w z Danii, Belgii, Norwegii i Niemiec, a tak偶e Szwecji, Francji, Estonii, Holandii i Polski.
Badaj膮c ko艣ci dorsza z takich stanowisk jak York, Gent, Schleswig czy Gda艅sk, badacze maj膮 nadziej臋 ustali膰, jaki wp艂yw na 艣redniowieczny handel mia艂o przej艣cie od rybo艂贸wstwa s艂odkowodnego do intensywnego morskiego.
Dr James Barrett z Wydzia艂u Archeologii Uniwersytetu w Yor, uwa偶a, 偶e ta istna rewolucja mia艂a miejsce mi臋dzy 950 a 1050 rokiem. Dorszem zacz臋to wtedy handlowa膰 na rozleg艂ych obszarach Europy. Jak si臋 przypuszcza, du偶膮 rol臋 w tym procesie odegrali wikingowie.
Czy rzeczywi艣cie wikingowie byli przyczyn膮 rozkwitu 艣redniowiecznego handlu w p贸艂nocnej Europie? „Bezpo艣rednich przes艂anek z bada艅 szcz膮tk贸w ryb do odpowiedzi na takie pytanie nie mog臋 dostarczy膰. Archeolodzy maj膮 jednak inne przes艂anki do tezy o obecno艣ci wiking贸w” – m贸wi doc. Makowiecki.
Ze s艂贸w dr Barretta wynika, 偶e naukowcy traktuj膮 handel rybami jako drog臋 do zrozumienia ekonomicznych i socjalnych zmian w P贸艂nocnej Europie. Do bada艅 maj膮 zosta膰 u偶yte dwie techniki - zooarcheologiczna i biomolekularna.
Z obserwacji szcz膮tk贸w wynika, 偶e tusza dorsza przygotowana do handlu by艂a dzielona na kilka sposob贸w. Taki stan zostawia艂 艣lady na ko艣ciach i to w艂a艣nie potrafi膮 okre艣li膰 archeozoolodzy (metoda zooarcheologiczna).
Metoda biomolekularna natomiast pozwoli oceni膰 czy ryba znaleziona np. w Gda艅sku pochodzi艂a z Morza P贸艂nocnego, czy te偶 z odleglejszych 藕r贸de艂. A mo偶e by艂a z艂owiona w lokalnych wodach Ba艂tyku? Metoda ta ma tak偶e wykaza膰, jaki wp艂yw na zasoby rybne mia艂 cz艂owiek. PAP – Nauka w Polsce, Adam Lisiecki reo http://www.naukapolska.pap.pl/ {mos_sb_discuss:7} |