O wprowadzeniu rozwiązań prawnych dotyczących współfinansowania
badań archeologicznych przez państwo oraz o powołaniu samorządu
zawodowego archeologów dyskutowali w Poznaniu uczestnicy ogólnopolskiej
konferencji archeologów.
Jak zaznaczyli biorący udział w
konferencji "Archeologia wobec wyzwań współczesności", nowelizacja
ustawy z 2003 roku o ochronie zabytków i opieki nad zabytkami,
przygotowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, która
przewiduje m.in. zmianę umiejscowienia nadzoru konserwatorów zabytków
oraz nowy katalog form ochrony zabytków, jest pozytywnie oceniana przez
środowisko archeologów.
"To są zmiany idące w dobrym kierunku, ustawa nie rozwiązuje jednak
najważniejszego problemu prawnego, jaki stworzył Trybunał Konstytucyjny
kwestionując sposób finansowania badań archeologicznych" - powiedziała
w czwartek PAP Alina Jaszewska, wiceprezes Stowarzyszenia Naukowego
Archeologów Polskich.
Dotychczas każdy inwestor, który chciał
przeprowadzić jakąś inwestycję, musiał z mocy prawa sfinansować badania
archeologiczne, katalogowanie zbiorów i opracowanie raportu. Darmowy
egzemplarz z badań otrzymywał Wojewódzki Konserwator Zabytków. Trybunał
Konstytucyjny zakwestionował ten sposób finansowania badań i zalecił
współfinansowanie ich przez budżet państwa.
"W proponowanej
nowelizacji ustawy ta sprawa nie jest rozwiązana, a jest to główny
problem, z którym musi się zmierzyć zarówno rząd, jak i archeolodzy
oraz jednostki odpowiedzialne za ochronę zabytków" - zaznaczyła
Jaszewska.
Archeolodzy proponują system refundacji kosztów badań
poprzez zwrot kosztów opracowania dokumentacji archeologicznej.
"Badania są wykonywane przez inwestorów, a ci mogą - ale nie muszą -
wystąpić do konserwatora zabytków o zwrot kosztów opracowania
dokumentacji" - tłumaczyła Jaszewska.
Według środowiska,
rozwiązanie to pozwoliłoby na lepsze przygotowywanie budżetu
konserwatorów, którzy nie mogą z góry przewidzieć kosztów badań
archeologicznych.
"Po wykonaniu badań raport otrzymywałby
konserwator, a inwestor składałby wniosek o refundację kosztów
opracowania raportu, co mogłoby być rozliczane w następnym roku
budżetowym"- mówiła Jaszewska.
Dodatkowy plusem takiego
rozwiązania byłaby standaryzacja dokumentacji, która, jako
współfinansowane przez budżet państwa, musiałaby spełniać określone
standardy.
Według archeologów, sprawą zmian w prawie
archeologicznym powinien zająć się komitet złożony z przedstawicieli
środowiska, rządu i jednostek zajmujących się ochroną zabytków.
Podczas poznańskiej konferencji archeolodzy rozmawiali też o potrzebie powołania samorządu zawodowego archeologów.
"Tylko
we własnym zakresie możemy rozwiązać najważniejsze problemy środowiska,
czyli opracować standardy badań archeologicznych, kodeks etyki
archeologa, unormować kwestię praw autorskich w archeologii czy
archiwizowania i magazynowania zabytków archeologicznych" - powiedziała
Jaszewska.
Na zakończenie konferencji w Muzeum Archeologicznym w
Poznaniu otwarto kolejną ekspozycję z cyklu "Sezon archeologiczny na
Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej 2006-2007". Na wystawie prezentowane są
wybrane i najciekawsze znaleziska z badań wykopaliskowych w
Wielkopolsce, na Ziemi Lubuskiej i Kujawach. KPR
|