|
Gniezno czy Giecz - najstarszym grodem piastowskim? |
|
|
|
PAP - Nauka w Polsce
|
Najstarszym piastowskim grodem by艂 Giecz, a nie Gniezno. A g艂ównym budowniczym pa艅stwa Polan by艂 nie Mieszko I, ale jego ojciec Siemomys艂 dowodz膮 najnowsze badania pozna艅skich archeologów - poinformowa艂膮 "Gazeta Wyborcza".
Kiedy powsta艂y pierwsze grody piastowskie? "To sensacja. Historycy nie zdaj膮 sobie jeszcze w pe艂ni sprawy ze znaczenia tych bada艅" - komentuje prof. Tomasz Jasi艅ski, mediewista z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
"Odkrycia du偶o zmieniaj膮. Podr臋czniki si臋 zdezaktualizowa艂y" - podkre艣la prof. Andrzej Buko, dyrektor Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie.
Ostatnimi laty naukowcy coraz cz臋艣ciej "odm艂adzaj膮" pa艅stwo polskie, nawet o 100 lat. Przekonuj膮 ich do tego zaskakuj膮ce wyniki kilkunastoletnich prac prowadzonych na terenie wczesno艣redniowiecznych grodów w centrum Wielkopolski - kolebce pa艅stwa polskiego. Z tzw. bada艅 dendrochronologicznych wynika, 偶e to gród w peryferyjnym dzi艣 Gieczu (wie艣 mi臋dzy Poznaniem a Wrze艣ni膮), a nie w Gnie藕nie by艂 pierwsz膮 siedzib膮 rodu Piastów - czytamy w gazecie.
Dendrochronologia polega na odczytywaniu z przekroju drzewa daty jego 艣ci臋cia. Prof. Marek Kr膮piec z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie stworzy艂 dla d臋bu z Wielkopolski specjaln膮 skal臋, która pozwala okre艣li膰 dat臋 艣ci臋cia drzewa nawet do 2 tys. lat wstecz. "Szeroko艣膰 przyrostów drzewa jest zale偶na od klimatu. Sekwencje klimatyczne na przestrzeni lat s膮 niepowtarzalne, ich zapis w postaci rocznych przyrostów to jak odcisk palca" - t艂umaczy prof. Kr膮piec.
Badania dendrochronologiczne nie pozostawiaj膮 w膮tpliwo艣ci: gród w Gieczu zbudowano w latach 60. IX wieku - gród w Gnie藕nie (dzieciom w polskich szko艂ach znany m.in. z legendy o Lechu, Czechu i Rusie) postawiono dopiero oko艂o 940 roku. Historycy podkre艣laj膮 jednocze艣nie, 偶e ju偶 przed 940 r. Gniezno mog艂o odgrywa膰 inn膮 rol臋 - miejsca poga艅skiego kultu.
Dzi臋ki tym samym badaniom coraz wi臋cej wiemy tak偶e o kszta艂towaniu si臋 pa艅stwa pierwszych Piastów jeszcze przed przyj臋ciem chrztu. W latach 30. X w., gdy rz膮dzi艂 nim Siemomys艂aw, ojciec Mieszka I (cho膰 do jego ojcostwa historycy nie maj膮 stuprocentowej pewno艣ci), pod topór posz艂y ogromne po艂acie lasów w centralnej Wielkopolsce.
Z d臋bowych bali zbudowano wtedy najwa偶niejsze grody formuj膮cego si臋 pa艅stwa: Gniezno, Bnin i - by膰 mo偶e - Pozna艅. Wiemy ju偶 tak偶e, 偶e to Siemomys艂, a nie Mieszko, jako pierwszy rozpocz膮艂 ekspansj臋 terytorialn膮. Archeolodzy maj膮 dowody na spalenie i zniszczenie przez Piastów ca艂ej sieci grodów plemiennych po艂o偶onych mi臋dzy Obr膮 i Barycz膮.
"Po doj艣ciu do w艂adzy Mieszko I przebudowa艂 grody za艂o偶one przez ojca, m.in. ten na Ostrowie Lednickim. W latach 70. X wieku ksi膮偶e przy艂膮czy艂 te偶 pas ziemi nadnoteckiej - wa艂y grodu w Santoku datowane s膮 w艂a艣nie na 970 r. - mówi dr Micha艂 Kara z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. - W tej i kolejnej dekadzie mamy do czynienia z akcj膮 scalania ziem pa艅stwa i budowania nowych grodów na terenie ca艂ej Wielkopolski". Syn Mieszka - Boles艂aw Chrobry przy艂膮czy艂 natomiast prowincje wcze艣niej zho艂dowane: 艢l膮sk, Kraków i Pomorze. SAW
PAP - Nauka w Polsce
tot/ kap/
http://www.naukapolska.pap.pl
{mos_sb_discuss:7}
|
